Beyond Sleep (Nooit meer slapen) is een heilige graalzoektocht die in 1966 werd geschreven door de klassieke Nederlandse auteur Willem Frederik Hermans. Het boek, dat geologiestudent Alfred Issendorf volgt vanuit Amsterdam naar de Noorse wildernis op zoek naar bewijs van meteoorinslagen, wordt algemeen beschouwd als onderdeel van de Nederlandse literaire canon.
Alfred reist naar Noorwegen om luchtfoto’s op te sporen die veelbetekenende meteoorkraters zouden laten zien, een theorie die door zijn adviseur werd opgesteld, voordat hij deelnam aan een veldwerkexpeditie in de regio. Maar Alfred wordt van het ene onderzoeksinstituut naar het andere overgebracht, krijgt nooit de foto’s en neemt deel aan de expeditie, met zijn vriend Arne, moe en geïrriteerd.
De reis verloopt slecht. Alfred is onvoorbereid op het ruige terrein en kan tijdens de reis niet goed opschieten met de andere studenten. Alfreds wrok komt tot een hoogtepunt in een meningsverschil over een kompaslezing en hij gaat weg, Arne achterlatend. Alfred beseft al snel dat hij degene was die het bij het verkeerde eind had, verliest zijn kompas en ontdekt dan een nog grotere tragedie.
Oneliners
Hermans ‘schrijfstijl is kort en pakkend en het boek bevat memorabele oneliners. ‘Het vlees heet Lordagsrull. Viking merk. Hoe toepasselijk ‘, schrijft Hermans over de eerste maaltijd van de groep tijdens hun trektocht door de Noorse bossen. De openingszin – ‘De portier is gehandicapt’ – wordt algemeen beschouwd als een van de beste in de Nederlandse literatuur, wat op zichzelf al veel zegt.
Hermans doet ook zo goed werk door Alfreds irritante persoonlijkheid vorm te geven dat je bijna wilt dat hij aan het einde van het boek van een gevaarlijke richel naar beneden klimt. Je weet dat hij dat niet doet, want het boek heeft nog 80 pagina’s te gaan, maar je hoopt er toch op.
De auteur werd geboren in 1921 en publiceerde in 1958 zijn bekendere werk The Darkroom of Damocles (De donkere kamer van Damokles). Samen met Gerard Reve (The Evenings) en Harry Mulisch (The Discovery of Heaven) wordt hij beschouwd als een van de drie belangrijkste naoorlogse Nederlandse auteurs.
Vertaling
Naast zijn boeken heeft hij in zijn bijna vijftigjarige carrière tientallen korte verhalen, toneelstukken, essays en gedichten geschreven. Hermans stierf in 1995 en het zou nog tien jaar duren voordat het boek in het Engels werd vertaald. In 2016 werd er ook een film van gemaakt. Lezers kunnen ook een ander motief in het boek waarderen: communicatie. Sommige worstelingen van Alfred vloeien voort uit zijn gebrek aan kennis van de Noorse taal en zijn eigen vermogen om zijn behoeften en gevoelens onder woorden te brengen.
Als je geïnteresseerd bent in Nederlandse literatuur, of in ieder geval een paar Nederlanders op een etentje met je kennis van het onderwerp, is het de moeite waard om te lezen.
